Σε μικρό λόφο («τούμπα») στο χωριό Σιταγροί της πεδιάδας της Δράμας, η αρχαιολογική έρευνα έφερε στο φως τον ομώνυμο νεολιθικό οικισμό, ο οποίος έδωσε πολύτιμες πληροφορίες για το χαρακτήρα του πολιτισμού στην περιοχή κατά τη μέση (5000-4500π.Χ.) και νεότερη (4500-3200π.Χ.) νεολιθική περίοδο μέχρι και την πρώιμη εποχή του Χαλκού (3200-2000π.Χ.).

Οι κατοικίες κατά τη μέση (5000-4500π.Χ.) και νεότερη (4500-3200π.Χ.) νεολιθική εποχή είναι μονόχωρα, ορθογώνιου σχήματος κτίσματα, τα οποία κατασκευάζονται με βασικά υλικά δομής το ξύλο, τα κλαδιά και τον πηλό και λειτουργούν ως εργαστήρια και αποθηκευτικοί χώροι. Στο εσωτερικό τους κυριαρχεί η εστία ενώ είναι χαρακτηριστικά τα εργαλεία και τα σκεύη που βρέθηκαν στο χώρο, τα οποία θεωρούνται κατάλληλα για καθημερινή χρήση, ιδιαίτερα δε για τις ανάγκες της επεξεργασίας της τροφής και της ανάπτυξης της οικοτεχνίας.

Κατά την πρώιμη εποχή του Χαλκού (3200-2000π.Χ.), στον οικισμό των Σιταγρών μαρτυρούνται δείγματα κατεργασίας των μετάλλων ενώ παρατηρούνται αλλαγές στον οικιστικό του χαρακτήρα, καθώς εμφανίζονται δείγματα πασσαλόπηκτων αψιδωτών κτισμάτων με στενούς δρόμους μεταξύ τους. Οι κατοικίες διαθέτουν προθάλαμο, κυρίως χώρο και μικρότερο χώρο που χρησιμοποιείται για την προετοιμασία και την αποθήκευση της τροφής.

Στοιχεία για την συνέχιση της κατοίκησης στον προϊστορικό οικισμό μαρτυρούν ερήμωση της περιοχής πριν το τέλος της πρώιμης εποχής του Χαλκού (2000π.Χ.) ενώ τα αρχαιολογικά ευρήματα από τη θέση εκτίθενται στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Δράμας.

Βιβλιογραφία

1.Elster S. Ernestine, “An archaeologist’s perspective on prehistoric textile production: the case of Sitagroi”, Η Δράμα και η Περιοχή της, Ιστορία και Πολιτισμός, Πρακτικά Επιστημονικής Συνάντησης (Δράμα, 24-25 Νοεμβρίου 1989), Δράμα 1996, σελ. 29-45
2.Renfrew C.-Gimbutas M.-Elster E., “Excavations at Sitagroi. A prehistoric village in Northeast Greece”, Monumenta Archeologica 15, vol.1, Los Angeles 1986.
3.Γραμμένος Δ., Νεολιθικές έρευνες στην Κεντρική και Ανατολική Μακεδονία, Βιβλιοθήκη της εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρείας, Αθήνα 1991, σελ.27
4.Κουκούλη – Χρυσανθάκη Χ., «Η Δράμα και η περιοχή της από τη νεολιθική εποχή ως τα τέλη της αρχαιότητας: παρατηρήσεις στον αρχαιολογικό χάρτη του Νομού Δράμας», Η Δράμα και η Περιοχή της,, Ιστορία και Πολιτισμός 1, Β’ Επιστημονική Συνάντηση (Δράμα, 18-22 Μαΐου 1994), Δράμα 1998, σελ. 33-68