Near line storage
Η πρακτική αποθήκευσης NLS βασίζεται σε αποθηκευτικές συσκευές των οποίων ο λόγος κόστους ανά χωρητικής ικανότητας είναι μικρότερος από τον αντίστοιχο των συσκευών άμεσου χρόνου πρόσβασης των δεδομένων (Online storage devices – OSD), με βασικό αντίκτυπο στη χρονική καθυστέρηση που απαιτείται για την ανάκτηση των δεδομένων. Με χρόνο πρόσβασης στα δεδομένα πολύ μεγαλύτερο του δευτερολέπτου, οι συσκευές αυτές χρησιμοποιούνται για την υποστήριξη των OSD για λόγους εφεδρικής αποθήκευσης σε τακτικά χρονικά διαστήματα (π.χ. στο τέλος της ημέρας) και για λόγους απελευθέρωσης του πολύτιμου αποθηκευτικού χώρου των OSD από δεδομένα που χρησιμοποιούνται σπάνια. Λόγω του πολύ μεγάλου χρόνου πρόσβασης στα δεδομένα, είναι αδύνατον να χρησιμοποιηθούν NLS συσκευές για την εξυπηρέτηση πολλών χρηστών με διαφορετικές εκκλήσεις ο καθένας. Συνεπώς η χρήση τους σαν κύρια βάση δεδομένων είναι απαγορευτική.
Η αρχιτεκτονική των περισσότερων NLS συσκευών βασίζεται στην αρχή λειτουργίας των τζουκμπόξ. Πιο αναλυτικά, οι συσκευές αυτές αποτελούνται συνήθως από μια βιβλιοθήκη με ταξινομημένα αποθηκευτικά μέσα, όπως μαγνητικές κασέτες, οπτικούς δίσκους κ.α. Μια ή περισσότερες συσκευές ανάγνωσης των αποθηκευτικών μέσων και μια ρομποτική συσκευή, για τη μεταφορά των αποθηκευτικών μέσων από τη βιβλιοθήκη στη συσκευή ανάγνωσης και αντίστροφα.
εφαρμογής υπάρχουν και οι ανάλογες προτάσεις, των οποίων η ταχύτητα και ηΜε αυτή τη μέθοδο επιτυγχάνεται μεγάλη αποθηκευτική ικανότητα με κόστος αρκετά μικρότερο από αυτό που μπορεί να επιτευχθεί από της συσκευές OSD. Ωστόσο η ταχύτητα προσπέλασης στα δεδομένα ελαττώνεται με την αύξηση της αποθηκευτικής ικανότητας της βιβλιοθήκης, λόγω της αύξησης του χρόνου που απαιτείται από το ρομποτικό υποσύστημα για τη μεταφορά των αποθηκευτικών μέσων από και προς τις συσκευές ανάγνωσης. Σε περιπτώσεις πολύ μεγάλων διατάξεων, γίνετε χρήση περισσότερων του ενός ρομποτικού συστήματος και περισσότερων της μιας συσκευής ανάγνωσης και εγγραφής, έτσι ώστε να μειωθεί ο χρόνος πρόσβασης στην πληροφορία αλλά και για να εξυπηρετηθούν ταυτόχρονα περισσότεροι χρήστες. Ανάλογα με το πεδίο χωρητικότητα ποικίλει και είναι πάντα συσχετισμένη με την αρχιτεκτονική και τα αποθηκευτικά μέσα που χρησιμοποιούνται.
Εικόνα 118. Τυπική NLS συσκευή τύπου βιβλιοθήκης μαγνητικών ταινιών. α) Ρομποτική διάταξη που μεταφέρει τις μαγνητικές ταινίες από τα ράφια της βιβλιοθήκης (β) στις συσκευές εγγραφής / ανάγνωσης (γ) και αντίστροφα. β) Ράφια της βιβλιοθήκης με ταξινομημένα τα αποθηκευτικά μέσα. γ) Συσκευές ανάγνωσης και εγγραφής των αποθηκευτικών μέσων.
Οι πιο κοινές NLS συσκευές χρησιμοποιούν ως αποθηκευτικό μέσο μαγνητικές ταινίες σε μορφή κασέτας. Η μαγνητική ταινία έκανε την εμφάνισή της, μετά τις τρυπητές χαρτοταινίες, ως το πρώτο αξιόπιστο αποθηκευτικό μέσο. Η χρήση της έχει παραμείνει αμείωτη μέχρι και σήμερα, ωστόσο ο ρόλος της είναι τελείως διαφορετικό απ’ ότι ήταν λίγες δεκαετίες πριν. Οι NLS συσκευές μαγνητικών ταινιών είναι εξέλιξη των κλασικών βιβλιοθηκών, όπου παλιότερα στοιβάζονταν στα ράφια τους οι μαγνητικές ταινίες από το προσωπικό και οι οποίες αυτοματοποιήθηκαν με τη βοήθεια της ρομποτικής τεχνολογίας. Με τη χρήση ειδικών ρομποτικών μηχανισμών ελεγχόμενοι από ειδικό λογισμικό, η διαδικασία της μεταφοράς και ταξινόμηση των αποθηκευτικών μέσων, που παλιότερα ήταν ανθρώπινη εργασία, αυτοματοποιήθηκε πλήρως. Με αυτόν τον τρόπο, η όλη διαδικασία επιταχύνθηκε δραματικά και πολλά ανθρώπινα λάθη κατά την ταξινόμηση και μεταφορά εξαλείφθηκαν.
Ήταν οι πρώτες συσκευές που εμφανίστηκαν, με δυνατότητα παροχής αποθηκευτικών χώρων πέρα από τους προσφερόμενους από τα ξεχωριστά διαθέσιμα αποθηκευτικά μέσα της αγοράς. Πρωτοεμφανίστηκαν από εξειδικευμένες εταιρείες, οι οποίες αναλάμβαναν την κατασκευή της αυτοματοποιημένης βιβλιοθήκης σύμφωνα με της ανάγκες του κάθε πελάτη. Ωστόσο, η μεγάλη ζήτηση οδήγησε στην εμφάνιση έτοιμων λύσεων, με χωρητικότητα από μερικές δεκάδες μέχρι και πολλές χιλιάδες κασέτες. Οι σύγχρονες λύσεις αποτελούνται από μια συμπαγή κατασκευή, μέσα στην οποία βρίσκονται μία ή περισσότερες συσκευές ανάγνωσης μαγνητικών ταινιών, θήκες αποθήκευσης των ταινιών σε όσο το δυνατό πυκνότερη διάταξη και ένας ρομποτικός μηχανισμός, ειδικά σχεδιασμένο ώστε να μην απαιτεί συχνή συντήρηση. Η ταχύτητα μεταφοράς δεδομένων των NLS συσκευών μαγνητικής ταινίας, κυμαίνεται από 1 μέχρι και μερικές δεκάδες Megabytes ανά δευτερόλεπτο ανάλογα με το είδος της ταινίας που χρησιμοποιούν, τιμές που πλησιάζουν αυτές κοινών σκληρών δίσκων. Ωστόσο, ο χρόνος προσπέλασης στα δεδομένα είναι υπερβολικά μεγαλύτερος σε σύγκριση με τον αντίστοιχο των δίσκων και κυμαίνεται από 5 μέχρι και μερικές δεκάδες δευτερόλεπτα. Αυτό οφείλεται στον σειριακό τρόπο με τον οποίο είναι αποθηκευμένη η πληροφορία στις μαγνητικές ταινίες, όπως επίσης και στο χρόνο που απαιτείτε από τα ηλεκτρομηχανικά υποσυστήματα αυτοματισμού της βιβλιοθήκης, για την αλλαγή του αποθηκευτικού μέσου σε περίπτωση που τα ζητούμενα δεδομένα υπάρχουν σε κάποιο μέσο στα ράφια της βιβλιοθήκης και όχι σε αυτό μέσα στη συσκευή ανάγνωσης. Η μεγάλη χρονική καθυστέρηση στην ταχύτητα προσπέλασης δεδομένων, που χαρακτηρίζει τις NLS συσκευές μαγνητικής ταινίας, είναι ένας μεγάλος περιοριστικός παράγοντας απόκτησής τους. Ωστόσο, η μεγάλη και φτηνά προσφερόμενη χωρητική ικανότητά τους σε δεδομένα, σε συνδυασμό με την ικανοποιητική ταχύτητα μεταγωγής δεδομένων, κατέστησε τις NLS συσκευές μαγνητικής ταινίας ως την κύρια λύση εφεδρικής αποθήκευσης τεράστιου όγκου δεδομένων.
Ταυτόχρονα με την εμφάνιση νέων αποθηκευτικών μέσων, όπως οι οπτικοί και μαγνητο-οπτικοί δίσκοι, εμφανίστηκαν NLS συσκευές που εκμεταλλεύονται τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των νέων μέσων. Βασίζονται στην ίδια διάταξη τύπου τζουκμπόξ, που περιγράψαμε παραπάνω για τις NLS συσκευές μαγνητικής ταινίας, με μόνη διαφορά στο αποθηκευτικό μέσο και στη συσκευή ανάγνωσης του. Έτσι, παραλλαγές των κλασικών NLS συσκευών μαγνητικής ταινίας, οδήγησαν στην κατασκευή NLS συσκευών οπτικών δίσκων (CD/DVD) για την πρόσβαση σε προ-αποθηκευμένη πληροφορία, μαγνητο-οπτικών δίσκων για εφαρμογές όπου η ασφάλεια και η ανθεκτικότητα του αποθηκευτικού μέσου στη φθορά είναι ζωτικής σημασίας, όπως επίσης και στην κατασκευή συσκευών για διάφορους τύπους αφαιρούμενων αναλώσιμων αποθηκευτικών μέσων χαμηλού κόστους και μεγάλης χωρητικότητας. Οι NLS συσκευές που βασίζονται στους αφαιρούμενους οπτικούς και μαγνητο-οπτικούς δίσκους, παρουσιάζουν καλύτερες επιδόσεις κατά την πρόσβαση στην απαιτούμενη πληροφορία σε σχέση με τις αντίστοιχες συσκευές μαγνητικών ταινιών. Αυτό οφείλεται στον τρόπο με τον οποίο γίνετε η αναζήτηση της πληροφορίας στους δίσκους, όπου είναι δυνατή η τυχαία προσπέλαση σε όλη την ωφέλιμη αποθηκευτική επιφάνεια του δίσκου μέσα σε κλάσματα του δευτερολέπτου, σε διαφορά με τις μαγνητικές ταινίες, όπου η αναζήτηση για δεδομένα στη λεπτή και πολύ μακριά αποθηκευτική επιφάνεια τους, γίνετε σειριακά και μπορεί να διαρκέσει αρκετά δευτερόλεπτα. Με χρόνο πρόσβασης από μερικές δεκάδες μέχρι λίγες εκατοντάδες χιλιοστά του δευτερολέπτου και ταχύτητα μεταφοράς δεδομένων από 3 μέχρι 10 MB/sec, οι οπτικοί και μαγνητο-οπτικοί δίσκοι είναι αρκετά γρήγορη λύση αποθηκευτικού μέσου. Ωστόσο ο συνδυασμός τους με τα αργά μηχανικά υποσυστήματα της αυτοματοποιημένης βιβλιοθήκης, έχει ως αποτέλεσμα την αρκετών δευτερόλεπτων διεύρυνση του χρονικού φάσματος πρόσβασης στα δεδομένα.
Καθώς όμως η τεχνολογία των σκληρών δίσκων εξελίσσεται, στην αγορά εμφανίζονται ολοένα και μεγαλύτερης χωρητικότητας και ταχύτητας σκληροί δίσκοι σε ολοένα και χαμηλότερες τιμές, αυτό οδηγεί στην εμφάνιση NLS συσκευών που χρησιμοποιούν κοινούς σκληρούς δίσκους ως κύριο αποθηκευτικό μέσω. Η λειτουργία τους διαφέρει κατά πολύ από τη λειτουργία των κλασικών NLS συσκευών που βασίζονται στην τεχνολογία των τζουκμπόξ, αφού εκμεταλλεύονται την τεχνολογία των συσκευών άμεσης πρόσβασης των δεδομένων (OSD), με ορισμένες διαφοροποιήσεις έτσι ώστε το κόστος απόκτησής αλλά και λειτουργίας τους, να μην ξεπερνά αυτό αντίστοιχης χωρητικότητας OSD. Αυτό επιτυγχάνεται κάνοντας χρήση ιδικών ηλεκτρονικών κυκλωμάτων, τα οποία δρομολογούν τον έλεγχο των αποθηκευτικών μέσων (σκληρών δίσκων) ανάλογα με τις απαιτήσεις της κάθε συναλλαγής δεδομένων. Το αποτέλεσμα είναι πολύ μικρός χρόνος πρόσβασης στα δεδομένα, που κυμαίνεται από 20 χιλιοστά του δευτερολέπτου και φτάνει μέχρι τα 10 δευτερόλεπτα. Η ταχύτητα απόκρισης των συσκευών αυτών είναι κατά πολύ μεγαλύτερη από αυτή κοινών NLS συσκευών και υπό ορισμένες συνθήκες είναι ισάξια με αυτή των OSD. Ωστόσο, λόγω του ευρύ χρονικού φάσματος απόκρισης της συσκευής, το οποίο επιβάλετε από την τεχνολογική προσέγγιση στο πρόβλημα ελέγχου μεγάλου αριθμού σκληρών δίσκων, οδήγησε την κατάταξη τους στην κατηγορία των NLS συσκευών.
Η χρήση των συσκευών αυτών συναντάται σε περιπτώσεις όπου υπάρχει ανάγκη σποραδικής πρόσβασης σε σημαντικά δεδομένα μεγάλου όγκου, όπως για παράδειγμα βίντεο, ήχος, κείμενα, εικόνες κ.α.. Ωστόσο, η σταδιακή μείωση των τιμών και η ταυτόχρονη αύξηση του αποθηκευτικού χώρου των σκληρών δίσκων, σε συνδυασμό με τα πλεονεκτήματα που χαρακτηρίζουν τις NLS συσκευές που τους χρησιμοποιούν ως αποθηκευτικό μέσο: όπως η ευκολία χρήσης και προσαρμογής στην υπάρχουσα υποδομή, η υψηλή ταχύτατη, η διαθεσιμότητα, η αξιοπιστία και η σχεδόν ανύπαρκτη ανάγκη συντήρησης των μηχανικών μερών της συσκευής, τις καθιστούν ολοένα και πιο ελκυστικές λύσεις έναντι των κλασικών NLS συσκευών.