Αικατερίνη Μπάλλα Πηγή: Ι.Π.Ε.Τ. © Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας-Θράκης

εκτύπωση θέματος

Στο μέσο περίπου του αρχαιολογικού χώρου στην Παλαιόπολη βρίσκεται το Τέμενος, το πρωιμότερο και μεγαλύτερο μαρμάρινο κτίριο στο Ιερό, κοντά στη βόρεια γωνία του οποίου κατέληγε η πομπική οδός του Ανατολικού Λόφου. Χρονολογείται γύρω στο 340 π.Χ. και πιθανότατα αποτελούσε ανάθημα του Φιλίππου Β’.

Αποτελούνταν από δύο όμοιες ορθογώνιες αίθουσες, καθεμιά από τις οποίες έφερε από ένα ιωνικό πρόπυλο ως είσοδο στα βορειοδυτικά. Την κιονοστοιχία του κάθε πρόπυλου αποτελούσαν 11 ιωνικοί κίονες από θασίτικο μάρμαρο με εξαιρετική διακόσμηση στα κιονόκρανα, οι οποίοι διαρθρώνονταν σε δύο σειρές στο νοτιοδυτικό και βορειοανατολικό άκρο και σχημάτιζαν πτερά.

Η οροφή του κτιρίου ήταν μαρμάρινη και έφερε γλυπτό διάκοσμο με ανάγλυφα κεφάλια, πιθανότατα ηρώων ή θεοτήτων της Σαμοθράκης. Ολόκληρο το κτίριο περιέτρεχε θριγκός, ο οποίος αποτελεί το πρωιμότερο γνωστό παράδειγμα συνδυασμού της γλυπτής ζωφόρου και του ταινιωτού επιστυλίου με γεισίποδες. Η ζωφόρος απεικόνιζε χορεύτριες και ανάμεσά τους μουσικούς του αυλού, της λύρας και του τυμπάνου. Η παράσταση θεωρείται έργο αρχαϊστικής τέχνης και απεικονίζει πιθανότατα τους τελετουργικούς χορούς, που ελάμβαναν χώρα στο εσωτερικό του περιβόλου και σχετίζονταν με τον μυθικό γάμο του Kάδμου και της Aρμονίας, ένα θρησκευτικό δράμα που διδασκόταν στη διάρκεια του μεγάλου, ετήσιου πανηγυριού.

Το Τέμενος, στο εσωτερικό του, έφερε μαρμάρινο δάπεδο, εσχάρα για θυσίες και βόθρο για υγρές προσφορές, ενώ εδώ εικάζεται ότι πρέπει να είχε τοποθετηθεί το σύμπλεγμα της Aφροδίτης και του Έρωτα, που είχε κατασκευάσει ο Σκόπας, ο οποίος ίσως είχε σχεδιάσει και τα αρχιτεκτονικά γλυπτά του κτιρίου.

Βιβλιογραφία:

Αρχαιολογικός οδηγός, (1999). Έκδοση Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας-Θράκης, σελ. 29.

Αρχαιολογικός Χάρτης Ανατολικής Μακεδονίας & Θράκης, Έκδοση Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας-Θράκης, σελ. 7.

McCredie J.R. (1994). Οι νεώτερες ανασκαφές στο Ιερό των Μεγάλων Θεών, Αφιέρωμα: Σαμοθράκη, Εφημερίδα Καθημερινή, σελ. 7.

Θράκη, Το σταυροδρόμι των Ελλήνων, (2000). Εκδόσεις Αδάμ, σελ. 378-383.

Μάτσας Δ., (1984). Σαμοθράκη, στο Αρχαιολογία 13, Αφιέρωμα: Θράκη, σελ. 38-43.

Μάτσας Δ., Μπακιρτζής Α. (1998). Σαμοθράκη, Μικρός Πολιτισμικός Οδηγός, Έκδοση Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης & Δήμου Σαμοθράκης, ΙΘ΄ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων, 12η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων, σελ.34-69.

Οδηγός περιήγησης Ανατολικής Μακεδονίας-Θράκης, (2000). Έκδοση Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας-Θράκης, σελ. 97.

Σαμοθράκη, το νησί των μυστηρίων, Έκδοση Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας-Θράκης.

Τριαντάφυλλος Δ., (1994). Αρχαία Θράκη, στο Θράκη, Γενική Γραμματεία Περιφέρειας Ανατ. Μακεδονίας – Θράκης, σελ. 76-80.

Lehmann K. (1998). Samothrace, A Guide to the excavations and the museum, Institute of Fine Arts, New York University, σελ.29-116.