Αναζητήστε στην Πύλη

Σύνθετη αναζήτηση
 
Αρχική 29 Μαρτίου 2024
Πολιτισμός Μυθολογία Ανατολική Μακεδονία και Θράκη

Ήχοι - Βίντεο
Δεν υπάρχουν αρχεία ήχου και βίντεο.

Σχετικοί Σύνδεσμοι
Κουρτίδης, Ιστορία της Θράκης, 1932, Πανάρχαιοι Θράκες Βασιλείς-Ηγεμόνες
On-line βιβλίο για την ιστορία και τη μυθολογία της Θράκης
evros.gr-Το νέο portal του Ν.Έβρου
Portal – Οδηγός για τον Νομό Έβρου

Άλλα Αρχεία
Δεν υπάρχουν αρχεία.
Συντεταγμένες Στοιχείου
Δεν έχουν καταχωρηθεί.       
ΘΕΜΑΤΙΚΕΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ
Τουρισμός - Σύγχρονη Ζωή
Πολιτισμός
Περιβάλλον
Οικονομία
ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΕΣ ΤΟΠΟΘΕΣΙΕΣ
Ανατολική Μακεδονία και Θράκη
Δήμος Θάσου
Δήμος Καβάλας
Μυθολογία: ΥΠΟΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ Ολες οι κατηγορίες
Δεν υπάρχουν υποκατηγορίες στη Θεματική Κατηγορία που επιλέξατε.

02/12/2007
Φινέας

Αικατερίνη Μπάλλα
Πηγή: Ι.Π.Ε.Τ.
© Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας-Θράκης
προεπισκόπηση εκτύπωσης

Ο Φινέας αναφέρεται στις πηγές ως γιος είτε του Αγήνορα, βασιλιά της Φοινίκης καταγόμενου από τον Φοίνικα, είτε του ίδιου του Φοίνικα, γενάρχη των Φοινίκων, είτε του Ποσειδώνα, θεού της θάλασσας. Αρχικά ο ήρωας αναφέρεται ως βασιλιάς της Αρκαδίας αργότερα, όμως, περνά στον αργοναυτικό κύκλο και μετατίθεται στην ανατολή.

Πολλά έργα πραγματεύτηκαν το θέμα του μύθου του Φινέα, δημιουργώντας βέβαια πολλές και διάφορες παραλλαγές. Η πιο διαδεδομένη απ’ αυτές θέλει τη Σαλμυδησσό, στην ευρωπαϊκή θρακική ακτή του Πόντου, πατρίδα του Φινέα και τον ίδιο βασιλιά των Θρακών και σύζυγο της Κλεοπάτρας, κόρης του Βορέα και της Ωρείθυιας. Από τον πρώτο αυτό γάμο του Θράκα βασιλιά γεννήθηκαν δύο γιοι, οι οποίοι στις πηγές είτε μένουν ανώνυμοι είτε παίρνουν διάφορα ονόματα όπως Πλήξιππος και Πανδίονας, Παρθένιος και Κάραμβις ή Τήρυμβας και Άσπονδος. Ο Φινέας, όμως, απέκτησε ακόμα δύο γιους, τον Θυνό και τον Μαριανδυνό, από τη δεύτερη σύζυγό του. Η τελευταία ονομάζεται στις πηγές συνήθως Ιδαία και είναι κόρη του Δάρδανου ή του Σκύθη βασιλιά, αλλά σπανιότερα ονομάζεται και Ερυτία ή Ειδοθέα.

Ο Φινέας, σύμφωνα με τον Σοφοκλή, βρισκόταν υπό την κυριαρχία της δεύτερης γυναίκας του, η οποία μισούσε τους γιους του άντρα της από τον πρώτο γάμο του με την Κλεοπάτρα. Έτσι, η μητριά ή ο ίδιος ο Φινέας τύφλωσε τους δύο νέους και τους έκλεισε φυλακή. Αυτό προκάλεσε την οργή του Δία που έθεσε το δίλημμα στον εγκληματικό πατέρα ή να πεθάνει αμέσως ή να ζήσει μια ζωή χωρίς το φως του Ήλιου. Ο Φινέας διάλεξε το δεύτερο, γεγονός που εξόργισε τον Ήλιο ο οποίος του στέλνει τις Άρπυιες να τον βασανίζουν. Σύμφωνα με άλλη παραλλαγή του μύθου η τύφλωση του Φινέα προήλθε από τον Βορέα. Η επικρατέστερη παραλλαγή του μύθου, όμως, αναφέρει ότι ο Φινέας, που νέος είχε πάρει από τον Απόλλωνα το δώρο της μαντικής, έδινε εύκολους χρησμούς στους ανθρώπους αποκαλύπτοντας τις ιερές σκέψεις των θεών και γι’ αυτό όχι μόνο τυφλώθηκε, αλλά καταδικάστηκε, επίσης, σε μακρόχρονα γηρατειά και πείνα, καθώς οι θεοί του έστειλαν τις τερατόμορφες μυθικές Άρπυιες.

Τα φτερωτά αυτά τέρατα που συμμετείχαν πάντα σε καταστροφές, έκλεβαν ή μόλυναν το φαγητό του Φινέα. Έτσι ο παλιός βασιλιάς της Θράκης ζούσε πια μόνος και εξαθλιωμένος, μέχρι να βρει τη σωτηρία που σαν μάντης ήξερε ότι δε θα αργήσει. Στο μεταξύ οι γύρω κάτοικοι τον επισκέπτονταν, για να πάρουν τις προφητείες του και τον πλήρωναν με πλούσια τροφή που, όμως, δεν μπορούσε να γευτεί ο Φινέας.

Η σωτηρία του μάντη επήλθε με το πέρασμα των Αργοναυτών από τη χώρα του. Ο Ιάσονας και οι σύντροφοί του είχαν ξεκινήσει από την Ιωλκό της Θεσσαλίας και κατευθύνονταν προς την Κολχίδα στην ανατολική ακτή του Εύξεινου Πόντου. Εκεί υπήρχε το χρυσόμαλλο δέρας, το οποίο έπρεπε να μεταφέρουν στην Ιωλκό, για να μπορέσει να ανέβει στον θρόνο της πόλης ο νόμιμος διεκδικητής του Ιάσονας. Στην προσπάθειά τους αυτή ο Φινέας υποσχέθηκε να τους βοηθήσει με την προϋπόθεση ότι θα τον απήλλασσαν από τις φοβερές Άρπυιες.

Το καθήκον αυτό το ανέλαβαν από τους Αργοναύτες οι Βορεάδες, οι δίδυμοι φτερωτοί γιοι του Βορέα και της Ωρείθυιας. Ονομάζονταν Ζήτης και Κάλαϊς και τα ονόματά τους αντιπροσωπεύουν αντίστοιχα τον ήπιο και τον δυνατό άνεμο. Οι Βορεάδες, λοιπόν, αδέρφια μάλιστα της Κλεοπάτρας, της πρώτης γυναίκας του Φινέα, τοποθέτησαν ως δόλωμα φαγητό σε τραπέζι μπροστά στον Φινέα και περίμεναν τις Άρπυιες με έτοιμα τα σπαθιά τους. Μόλις αυτές εμφανίστηκαν απειλητικές, ο Ζήτης και Κάλαϊς άρχισαν να τις κυνηγούν πέρα από βουνά και θάλασσες. Η καταδίωξη κράτησε πολύ και, όταν οι Βορεάδες ήταν έτοιμοι να σκοτώσουν τα θύματά τους, εμφανίστηκε η Ίριδα, η αδερφή τους ή κατά άλλους ο Ερμής, απεσταλμένος των θεών, με σκοπό να τους εμποδίσει. Οι Άρπυιες τότε υποσχέθηκαν να αφήσουν ήσυχο τον πολύπαθο μάντη και οι γιοι του Βορέα επέστρεψαν στους συντρόφους τους. Ο Φινέας ευγνώμων για τη σωτηρία του προφήτεψε στους Αργοναύτες τι πρέπει να κάνουν για να περάσει ακίνδυνα η Αργώ, το καράβι τους, τις Συμπληγάδες Πέτρες και να συνεχίσουν ομαλά το ταξίδι τους. Λέγεται μάλιστα, πως ο Ασκληπιός, ο θεός της ιατρικής, που ακολουθούσε τους Αργοναύτες, ξαναέδωσε στον Θράκα βασιλιά την όρασή του.

Βιβλιογραφία:

Ελλάς-Ανατολική Μακεδονία-Θράκη, (1992). Γενική Γραμματεία Περιφέρειας Ανατ. Μακεδονίας – Θράκης.

Κακριδής Ι., (1986). Ελληνική Μυθολογία, Τόμος 3, Οι Ήρωες, Εκδοτική Αθηνών, σελ. 291.

Κακριδής Ι., (1986). Ελληνική Μυθολογία, Τόμος 4, Ηρακλής-Πανελλήνιες εκστρατείες, Εκδοτική Αθηνών, σελ. 148-154.

Σερβή Κ. (2000). Ελληνική Μυθολογία, Εκδοτική Αθηνών, σελ. 99.

Τριαντάφυλλος Δ., (1994). Αρχαία Θράκη, στο Θράκη, Γενική Γραμματεία Περιφέρειας Ανατ. Μακεδονίας – Θράκης, σελ. 50.

Τσιαφάκη Δ., (1998). Η Θράκη στην Αττική Εικονογραφία του 5ου αι. π.Χ. Προσεγγίσεις στις σχέσεις Αθήνας και Θράκης, σελ. 165-181.