Αναζητήστε στην Πύλη

Σύνθετη αναζήτηση
 
Αρχική 28 Μαρτίου 2024
Πολιτισμός Θρησκεία Μνημεία Ορθόδοξα Χριστιανικά Ανατολική Μακεδονία και Θράκη Νομός Ξάνθης Δήμος Ξάνθης

Μητροπολιτικός Ναός του Τιμίου Προδρόμου. Δυτική όψη.
(Φωτογραφία: Μητρόπολη Ξάνθης)

Ήχοι - Βίντεο
Δεν υπάρχουν αρχεία ήχου και βίντεο.

Σχετικοί Σύνδεσμοι
Δεν υπάρχουν σχετικοί σύνδεσμοι.

Άλλα Αρχεία
Δεν υπάρχουν αρχεία.
Συντεταγμένες Στοιχείου
Δεν έχουν καταχωρηθεί.       
ΘΕΜΑΤΙΚΕΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ
Αρμενικά
Ρωμαιοκαθολικά
Εβραϊκά
Μουσουλμανικά
Ορθόδοξα Χριστιανικά
ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΕΣ ΤΟΠΟΘΕΣΙΕΣ
Ανατολική Μακεδονία και Θράκη
Δήμος Αβδήρων
Δήμος Αλεξανδρούπολης
Δήμος Βιστωνίδος
Δήμος Διδυμοτείχου
Δήμος Δοξάτου
Δήμος Δράμας
Δήμος Θάσου
Δήμος Κάτω Νευροκοπίου
Δήμος Κομοτηνής
Δήμος Μαρωνείας
Δήμος Ξάνθης
Δήμος Προσοτσάνης
Δήμος Σαμοθράκης
Δήμος Σαπών
Δήμος Σουφλίου
Δήμος Σταυρούπολης
Δήμος Σώστου
Δήμος Φερών
Δήμος Φιλίππων
Νομός Δράμας
Νομός Έβρου
Νομός Ροδόπης
Ορθόδοξα Χριστιανικά: ΥΠΟΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ Ολες οι κατηγορίες
Δεν υπάρχουν υποκατηγορίες στη Θεματική Κατηγορία που επιλέξατε.

05.02.2006
Ναός Τιμίου Προδρόμου (Μητροπολιτικός)

Γεώργιος Τσιγάρας
Πηγή: Ι.Π.Ε.Τ.
© Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας – Θράκης
προεπισκόπηση εκτύπωσης

Θέση: O σημερινός ναός βρίσκεται στην πλατεία Μητροπόλεως της Παλιάς Ξάνθης, το παραδοσιακό κέντρο της πόλης από τη βυζαντινή περίοδο αλλά και των χρόνων της οθωμανοκρατίας.
Το Μνημείο: Ο ναός είναι πιθανότατα κτισμένος στα ερείπια παλαιότερου ο οποίος καταστράφηκε από πυρκαϊά λίγο πριν από το έτος 1809. Το γεγονός αυτό καταγράφεται σε απαντητική επιστολή του μητροπολίτη Ηρακλείας Ιγνατίου προς το μητροπολίτη Ξάνθης Σεραφείμ, στην οποία αναφέρεται ότι ο μητροπολίτης Ξάνθης ζητούσε από τη Σύνοδο του Οικουμενικού Πατριαρχείου να μεσολαβήσει στις οθωμανικές Αρχές να του χορηγήσουν άδεια να ανακαινισθεί ο μητροπολιτικός ναός. Σε άλλη επιστολή, με ημερομηνία 18 Μαΐου 1809, ο ίδιος Μητροπολίτης γνωστοποιεί στη Μονή Βατοπεδίου ότι έχει συστήσει ερανική επιτροπή και ζητά οικονομική ενίσχυση για την ανοικοδόμηση του ναού. Η προσπάθεια του Μητροπολίτη Σεραφείμ δεν είναι σήμερα γνωσό αν ήταν επιτυχής, πάντως, μετά από τους σεισμούς του έτους 1839, ανοικοδομήθηκε ο σημερινός μητροπολιτικός ναός με τη συνδρομή του Μητροπολίτου Ξάνθης Ευγενίου, όπως μαρτυρεί εντοιχισμένη ενεπίγραφη μαρμάρινη πλάκα στο δυτικό τοίχο του μνημείου, αλλά και μια δεύτερη στην εξωτερική πλευρά της κόγχης του Ιερού Βήματος.
Ο ναός είναι μια τρίκλιτη βασιλική με νεότερο νάρθηκα. Το νεότερο κωδωνοστάσιο (1924) βρίσκεται νοτιοδυτικά του μνημείου και παρουσιάζει νεοκλασικά και νεοβυζαντινά στοιχεία.
Στο ναό έχουν αποκαλυφθεί σπαράγματα τοιχογραφιών, που χρονολογούνται στα τέλη του 19ου ή στις αρχές του 20ού αιώνα.
Οι εικόνες του τέμπλου παρουσιάζουν καλλιτεχνικό και ιστορικό ενδιαφέρον. Είναι γνωστό ότι για την παραγγελία τους ενδιαφέρθηκε με επιστολή που απέστειλε στη μονή Βατοπεδίου ο μητροπολίτης Ξάνθης Σεραφείμ, με ημερομηνία 18 Μαΐου 1809. Στην επιστολή αυτή ο Μητροπολίτης ζητούσε από τους βατοπεδινούς πατέρες να του υποδείξουν ικανό ζωγράφο, για να φιλοτεχνήσει τις εικόνες του τέμπλου του μητροπολιτικού ναού. Η εικόνα της Γέννησης του Προδρόμου υπογράφεται από τον αγιορείτη ζωγράφο Ιωάσαφ, ενώ σε επιγραφές άλλων εικόνων διαβάζονται ονόματα επιφανών Ξανθιωτών της εποχής. Τις εικόνες των προσκυνηταρίων του Αγίου Χαραλάμπους (1910) και των αγίων Αποστόλων Πέτρου και Παύλου (1902) υπογράφει ο Θασίτης αγιογράφος Μ. Ευαγγελίδης, που δραστηριοποιείται την εποχή αυτή στην Ξάνθη.
Στο νότιο τοίχο του ναού βρίσκεται εντοιχισμένη μαρμάρινη επιτάφια επιγραφή και ο τάφος του μητροπολίτου Ευγενίου. Η επιγραφή διακοσμείται με ανάγλυφα, όπως αρχιερατική ράβδο, επισκοπική μίτρα, δικηροτρίκηρα και μικρό ωμόφορο, και στο μέσον διακρίνεται το άγιον Ποτήριον, σύμβολα του επισκοπικού αξιώματος.
Βιβλιογραφία: Γ. ΛΑΜΠΑΚΗΣ, Περιηγήσεις, Ξάνθη-¶βδηρα-Μπουλούστρα-Γενιτζέ, Δελτίον της Χριστιανικής Αρχαιολογικής Εταιρείας 6 (1906)• Α. ΓΕΡΟΜΙΧΑΛΟΣ, Ιωακείμ Σγουρός, Μητροπολίτης Ξάνθης και αι αποφάσεις της Δημογεροντίας, Θεσσαλονίκη 1968· Π. Α. ΓΕΩΡΓΑΝΤΖΗΣ, Συμβολή εις την ιστορίαν της Ξάνθης, Ξάνθη 1976• ΧΡ. Χ. ΜΕΛΚΙΔΗ, Παρατηρήσεις πάνω στην πολεοδομικό χάρτη του παραδοσιακού οικισμού της Ξάνθης, Θρακικά Χρονικά 43 (1989)• Ι. Α. ΠΑΠΑΓΓΕΛΟΣ, Περί του Μητροπολιτικού ναού του Προδρόμου στην Ξάνθη, Μεταβυζαντινή Θράκη (ΙΕ΄-ΙΘ΄αι.), 3ο Διεθνές Συμπόσιο Θρακικών Σπουδών, Κομοτηνή 25-30 Μαΐου 1998, Περιλήψεις• Γ. ΧΡ. ΤΣΙΓΑΡΑΣ, Εκκλησίες της Ιεράς Μητροπόλεως Ξάνθης και Περιθεωρίου, Ξάνθη 2004• Γ. ΧΡ. ΤΣΙΓΑΡΑΣ, Ιερός Μητροπολιτικός Ναός Τιμίου Προδρόμου, στο: Θρησκευτικά Μνημεία στο Νομό Ξάνθης, επιμέλεια: Γεώργιος Χρ. Τσιγάρας, Ξάνθη 2005.