Οδηγός Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης

Ο Νομός Δράμας βρίσκεται στο βορειοανατολικό άκρο του Ελλαδικού χώρου, στα σύνορα με τη Βουλγαρία, είναι ο πλουσιότερος νομός της Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης από πλευράς φυσικού περιβάλλοντος και είναι ουσιαστικά αγροτικός. Οι κάτοικοι ασχολούνται κυρίως με τη γεωργία, την κτηνοτροφία και τα δασικά προϊόντα. Κυριότερα προϊόντα είναι τα δημητριακά, βαμβάκι, καπνός. Ξεχωρίζουν οι πατάτες και τα φασόλια του Νευροκοπίου. Εκτρέφονται κυρίως αιγοπρόβατα, βοοειδή και χοίροι ενώ τα πλούσια δασικά προϊόντα απορροφούνται από τις τοπικές βιομηχανίες ξύλου. Μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζει επίσης και ο τομέας των μαρμάρων που εξάγονται από το Νομό στις Αραβικές χώρες, την Ευρώπη, τις ΗΠΑ και την Ιαπωνία.

Ο Νομός διασχίζεται από τον ποταμό Νέστο και τις λίμνες του στο βόρειο και κεντρικό τμήμα, τα δε νερά του αξιοποιούνται για ενεργειακή, αρδευτική και τουριστική ανάπτυξη της περιοχής. Από την άλλη ο ποταμός Αγγίτης, με το σπάνιας ομορφιάς σπήλαιο των πηγών του, είναι σε απόσταση 23 χλμ από τη Δράμα. Το σπήλαιο έχει συνολικό μήκος 12 χλμ με αξιοποιημένο από αυτό μόνο τα 500 μέτρα. Η εκδρομή στο σπήλαιο μπορεί να συνδυαστεί με ράφτινγκ και καγιάκ στο φαράγγι του ποταμού Αγγίτη.

Η ανθρώπινη παρουσία εντοπίζεται στο Νομό από τη Μέση παλαιολιθική εποχή (50000 χρόνια από σήμερα) με τα ίχνη ζωής παλαιολιθικών κυνηγών στο σπήλαιο Πηγών του Αγγίτη. Κατά τη βυζαντινή εποχή η Χριστιανική Εκκλησία της Δράμας υφίσταται σκληρές δοκιμασίες από τον 14ο αιώνα (Οθωμανική κατάκτηση) μέχρι και τον 20ο αιώνα, και έδωσε έναν αγώνα ποτισμένο με το αίμα πολλών νεομαρτύρων της πίστης και του ελληνισμού.

Στον Νομό Δράμας ο επισκέπτης έχει την ευκαιρία να περιπλανηθεί στα μοναδικά δάση ερυθρελάτης, να απολαύσει τα μνημεία της φύσης (σπήλαια και φαράγγια), να κάνει ορεινή πεζοπορία ή ακόμα ορειβασία, αναρρίχηση και αεραθλητισμό. Ν ακολουθήσει πολιτιστικές διαδρομές επισκεπτόμενος βυζαντινά μοναστήρια και εκκλησίες, αρχαιολογικούς χώρους και τοπικά μουσεία. Να παρακολουθήσει υπέροχες εκδηλώσεις και να πάρει μέρος σε τοπικά πανηγύρια και καλλιτεχνικές συναντήσεις. Ένα σημαντικό δίκτυο τουριστικών εγκαταστάσεων κυρίως στο δασικό και αγροτικό περιβάλλον, συνηγορούν για αγροτουρισμό ώστε να ικανοποιήσει ο επισκέπτης τα οικολογικά του ενδιαφέροντα. Το σπήλαιο των πηγών του ποταμού Αγγίτη, το χιονοδρομικό κέντρο Φαλακρού, ο αρχαιολογικός χώρος Καλή Βρύση, το αρχαιολογικό μουσείο Δράμας, το μουσείο φυσικής ιστορίας Παρανεστίου, το φράγμα του θησαυρού, είναι μόνο λίγα από τα πολλά αξιοθέατα που μπορεί να θαυμάσει ο επισκέπτης.

Ο Λαϊκός πολιτισμός της περιοχής έχει στοιχεία από την αρχαιοελληνική και βυζαντινή παράδοση. Ο Βώλακας, η Καλή Βρύση, το Μοναστηράκι, ο Ξηροπόταμος, η Πετρούσα και οι Πύργοι γίνονται τις μέρες των Θεοφανείων επίκεντρο θεαματικών παραδοσιακών εορτασμών, με έντονο διονυσιασμό. Η Πασχαλινή περίοδος έχει στην περιοχή ξεχωριστή εθιμολογία που αρχίζει το Σάββατο του Λαζάρου με τα παιδιά να ψάλλουν τα πάθη του φίλου Του Χτιστού και τελειώνει με την εορτή του Αγίου Πνεύματος οπότε πανηγυρίζει ο Βώλακας στο ομώνυμο ξωκλήσι του Φαλακρού με χορούς και τραγούδια. Την Άνοιξη γίνονται στο χωριό Δοξάτο παραδοσιακές ιπποδρομίες που μαρτυρούνται από την εποχή της Τουρκοκρατίας. Στη Μαυρολεύκη κάθε χρόνο γίνονται τα αναστενάρια, στις 21 Μαΐου, εκστατικός χορός με συνοδεία λύρας και νταουλιού με την πυροβασία των τελεστών που εντυπωσιάζουν χορεύοντας πάνω στα κάρβουνα χωρίς να καίγονται. Επίσης κάθε χρόνο (6 Ιανουαρίου) αναβιώνει το έθιμο των Αράπηδων, ένα δρώμενο όπου κυριαρχούν η υπερβολή, το μαγικό και το λατρευτικό στοιχείο. Έχει τις ρίζες του στην αρχαία Ελληνική θρησκεία, τις διονυσιακές τελετές ενώ έχει δεχτεί και χριστιανικές επιρροές.