Αναζητήστε στην Πύλη

Σύνθετη αναζήτηση
 
Αρχική 29 Μαρτίου 2024
Πολιτισμός Θρησκεία Μνημεία Ορθόδοξα Χριστιανικά Ανατολική Μακεδονία και Θράκη Νομός Ξάνθης Δήμος Σταυρούπολης

Ναός Ευαγγελισμού της Θεοτόκου. Άποψη από τα νοτιοδυτικά.
(Φωτογραφία: Μητρόπολη Ξάνθης)

Ήχοι - Βίντεο
Δεν υπάρχουν αρχεία ήχου και βίντεο.

Σχετικοί Σύνδεσμοι
Δεν υπάρχουν σχετικοί σύνδεσμοι.

Άλλα Αρχεία
Δεν υπάρχουν αρχεία.
Συντεταγμένες Στοιχείου
Δεν έχουν καταχωρηθεί.       
ΘΕΜΑΤΙΚΕΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ
Αρμενικά
Ρωμαιοκαθολικά
Εβραϊκά
Μουσουλμανικά
Ορθόδοξα Χριστιανικά
ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΕΣ ΤΟΠΟΘΕΣΙΕΣ
Ανατολική Μακεδονία και Θράκη
Δήμος Αβδήρων
Δήμος Αλεξανδρούπολης
Δήμος Βιστωνίδος
Δήμος Διδυμοτείχου
Δήμος Δοξάτου
Δήμος Δράμας
Δήμος Θάσου
Δήμος Κάτω Νευροκοπίου
Δήμος Κομοτηνής
Δήμος Μαρωνείας
Δήμος Ξάνθης
Δήμος Προσοτσάνης
Δήμος Σαμοθράκης
Δήμος Σαπών
Δήμος Σουφλίου
Δήμος Σταυρούπολης
Δήμος Σώστου
Δήμος Φερών
Δήμος Φιλίππων
Νομός Δράμας
Νομός Έβρου
Νομός Ροδόπης
Ορθόδοξα Χριστιανικά: ΥΠΟΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ Ολες οι κατηγορίες
Δεν υπάρχουν υποκατηγορίες στη Θεματική Κατηγορία που επιλέξατε.

18.02.2006
Ναός Ευαγγελισμού της Θεοτόκου

Γεώργιος Τσιγάρας
Πηγή: Ι.Π.Ε.Τ.
© Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας – Θράκης
προεπισκόπηση εκτύπωσης

Το Μνημείο: Ο ναός του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου ανοικοδομήθηκε, σύμφωνα με ανάγλυφες επιγραφές που βρίσκονται στο βόρειο, ανατολικό και νότιο τοίχο, το έτος 1858, στα χρόνια του μητροπολίτη Ξάνθης Μελετίου ή -το πιθανότερο- επί των ημερών του μητροπολίτη Παναρέτου. Πρόκειται για μια τρίκλιτη τρισυπόστατη βασιλική με σύγχρονο νάρθηκα.
Η παλαιότερη φορητή εικόνα του ναού χρονολογείται, από επιγραφή, στα 1801. Πρόκειται για την εικόνα της Θεοτόκου Οδηγήτριας, η οποία φιλοτεχνήθηκε πιθανότατα από μέτριο ζωγράφο της ευρύτερης περιοχής.
Ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι εικόνες του τέμπλου. Τις εικόνες του Χριστού, του αγίου Ιωάννη Προδρόμου, και της Θεοτόκου φιλοτέχνησε, το έτος 1856, ο αγιογράφος Γεώργιος Αστερίου από την Κοζάνη. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την τοπική ιστορία της τέχνης παρουσιάζει η εφέστια εικόνα του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου, που φιλοτεχνήθηκε, το έτος 1869, από το ζωγράφο Στέργιο Γ. Ζωγράφου ή κατ’ άλλους Στεργίου Γεωργιάδη από το Νευροκόπι. Ο ζωγράφος Στέργιος ήταν δραστήριο μέλος της ελληνικής κοινότητας του Νευροκοπίου. Αναφέρεται ότι μαζί με τον, επίσης ζωγράφο, άδελφό του Γεώργιο, ως πρόκριτοι της πόλης, εμπόδισαν σχισματικούς Βουλγάρους να καταλάβουν το ναό της Κοιμήσεως της Θεοτόκου και να εκδιώξουν τους Έλληνες Πατριαρχικούς του Νευροκοπίου.
Στο ιερό βήμα είναι αναρτημένες φορητές εικόνες ορισμένες από τις οποίες προέρχονται πιθανότατα από το ναό των Παμμεγίστων Ταξιαρχών: Στην εικόνα με θέμα την Θεοτόκο Ρόδον το Αμάραντον (1829) ενδιαφέρον παρουσιάζει η στάση των αγγέλων που προσφέρουν ρόδα στην Παναγία, η οποία αριστερά και δεξιά πλαισιώνεται από δύο ολόσωμες μορφές αγίων, ενώ στο κάτω μέρος της εικόνας παριστάνονται οι άγιοι Γεώργιος, Τρεις Ιεράρχες και Δημήτριος μέσα σε διάχωρα. Στην εικόνα του έφιππου αγίου Γεωργίου το άλογο αποδίδεται φυσιοκρατικά και η βασιλοπούλα εικονίζεται στο κάτω αριστερό μέρος. Δίπλα τοποθετείται η εικόνα της Μετάστασης της Θεοτόκου (1808). Ακολουθεί η εικόνα του εφίππου αγίου Δημητρίου, στο επάνω μέρος, και τέσσερις σκηνές από το μαρτύριό του, στο κάτω μέρος της εικόνας. Στην κόγχη του διακονικού βρίσκεται αξιόλογη εικόνα του ολόσωμου αρχαγγέλου Μιχαήλ εικονίζεται να κρατεί στο δεξί του χέρι υψωμένη την πύρινη ρομφαία και στο αριστερό ανοικτό ειλητάριο και μικρογραφημένη ανθρώπινη μορφή. Στο βόρειο τοίχο του κυρίως ναού είναι αναρτημένη η εικόνα της Μετάστασης της Θεοτόκου.
Σε ερμάριο του ιερού βήματος φυλάσσονται πέντε όμοιοι ρηχοί δίσκοι. Oι δίσκοι αυτοί χρησιμοποιούνταν για το αντίδωρο, τα κόλλυβα, την απόθεση του Τιμίου Σταυρού, αλλά και για τη συλλογή χρημάτων. Επίσης, στον ίδιο χώρο φυλάσσεται αρτοφόριο στο οποίο διακρίνεται η παράσταση του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου. Μέρος από τις εικόνες του επιστυλίου του τέμπλου του ναού, καθώς και ορισμένα λειτουργικά σκεύη, φυλάσσονται σήμερα στο ναό του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου.
Το πυργοειδές κωδωνοστάσιο κτίστηκε, σύμφωνα με την επιγραφή που βρίσκεται στην ανατολική πλευρά του, το έτος 1926-1927. Το δε ωρολόγιο τοποθετήθηκε στις 8 Μαΐου 1934. Ανακαινίσθηκε, τέλος το έτος 1994.
Βιβλιογραφία: ΑΝΤΩΝΙΟΣ Μητροπολίτης Ξάνθης, Ο Μητροπολίτης Ξάνθης και Νεαπόλεως Ευγένιος (1831-1848), Θρακικά Χρονικά 21 (1966)• Π. Α. ΓΕΩΡΓΑΝΤΖΗΣ, Συμβολή εις την ιστορίαν της Ξάνθης, Ξάνθη 1976• T. K. KΟΝΤΟΓΙΑΝΝΙΔΗΣ, Τα Νεστοχώρια της Ξάνθης. Η ιστορία και ο πολιτισμός τους, Αθήνα 1997• Γ. ΧΡ. ΤΣΙΓΑΡΑΣ, Εκκλησίες της Ιεράς Μητροπόλεως Ξάνθης και Περιθεωρίου, Ξάνθη 2004• Γ. ΧΡ. ΤΣΙΓΑΡΑΣ, Ιεροί Ναοί Παμμεγίστων Ταξιαρχών και Ευαγγελισμού της Θεοτόκου Σταυρούπολης, στο: Θρησκευτικά Μνημεία στο Νομό Ξάνθης, επιμέλεια: Γεώργιος Χρ. Τσιγάρας, Ξάνθη 2005.