20/11/2006
Γέφυρα Ιάσμου
Η γέφυρα του Ιάσμου είναι η μεγαλύτερη πέτρινη γέφυρα της Θράκης και βρίσκεται στον ποταμό Κομψάτο, ανάμεσα στα Χωριά Ίασμος και Πολύανθος. Το χωριό Ίασμος βρίσκεται σε υψόμετρο 40 σε απόσταση 27 χιλιομέτρων από την Ξάνθη και 20 χιλιομέτρων από την Κομοτηνή. Ο πληθυσμός του Ιάσμου το 2001 ήταν 2.732 κάτοικοι. Ο πληθυσμός του Πολύανθου είναι 794 κάτοικοι.
Η γέφυρα είναι πεντάτοξη αλλά το δυτικό της άκρο έχει αποκοπεί (λέγεται ότι ανατιν΄λαχθηκε στα χρόνια του εμφυλίου πολέμου). Το συνολικό μήκος του καταστρώματος όπως σώζεται σήμερα είναι 62 μέτρα ενώ μαζί με το τόξο που λείπει θα ξεπερνούσε τα 70 μ. Το μεγάλο τόξο έχει μήκος 21,50 μ. και ύψος 12.20 μ. Το ανατολικό τόξο έχει μήκος 17 μ. και ύψος 9.80 μ. Πάνω στα τόξα διακρίνονται οπές που είχαν χρησιμοποιηθεί για την κατασκευή του ξυλότυπου. Στα σημεία έδρασης στους βράχους χρησιμοποιούνται μεγαλύτερες πέτρες, ενώ σχηματίζεται ένα είδος «πρύμνης» η οποία προστατεύει το όλο οικοδόμημα από τη σφοδρότητα του νερού. Στο πάνω μέρος παρατηρούμε ότι το οδόστρωμα θυμίζει τα καλντερίμια των μονοπατιών, με πλατειές επίπεδες πέτρες. Πρόσφατες καταστροφές στο γεφύρι από χρησοθήρες επιδιορθώθηκαν τα τελευταία χρόνια (Οκτώβριος 2000) από την Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων.
Πιστεύεται ότι η γέφυρα του Ιάσμου είναι μεταβυζαντινή και κτίστηκε πάνω σε θεμέλια παλαιότερης που χρονολογείται από τα χρόνια της Ρωμαϊκής Εγνατίας οδού (2ος π.Χ. αιώνας). Η Εγνατία οδός περνούσε από την Αναστασιούπολη και ακολουθούσε τη διαδρομή του σημερινού αυτοκινητόδρομου: Ίασμος-Πολύανθος-Αρίσβη-Μάκρη-Αλεξανδρούπολη. Ο σχεδιασμός και η κατασκευή της Εγνατίας οδού είχε στηριχτεί σε αυστηρές προδιαγραφές και ο δρόμος απέφευγε τα ασταθή εδάφη και τις μεγάλες κλίσεις. Η συνηθισμένες κλίσεις ήταν 1%-2% και μόνο στις δύσβατες περιοχές έφτανε το 18%-20%.
Στον ποταμό Κομψάτο, συναντάμε και άλλες γέφυρες, που εντυπωσιάζουν με την αρχιτεκτονική τους τελειότητα. Αρχίζοντας από τις Θέρμες συναντάμε σε λίγο τη μεγάλη γέφυρα της Μέδουσας και μία ακόμη συνεχίζοντας το χωματόδρομο προς Κοττάνη. Αν ακολουθήσουμε το μονοπάτι προς Κούνδουρο και Τσαλαπετεινό θα οδηγηθούμε, μετά από πεζοπορία δύο ωρών σε μία επιβλητική γέφυρα με μία κεντρική αψίδα και μικρότερα τόξα στις άκρες. Στην περιοχή Σατρών υπάρχουν τέσσερις ακόμα γέφυρες: μία νεώτερη κατασκευή του αιώνα μας, λίγο έξω από το χωριό, μία παλιά γέφυρα μέσα στις Σάτρες, μία αρκετά ψηλή στο χωματόδρομο που οδηγεί προς τον οικισμό Ακραίος και μία μικρή στο δρόμο προς το χωριό Τέμενος.
|