05.02.2006
Ο Μπεκτασικός τεκκές Χασίπ Μπαμπά (Hasip Baba)

Γεώργιος Τσιγάρας Πηγή: Ι.Π.Ε.Τ. © Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας – Θράκης

προεπισκόπηση εκτύπωσης

Θέση: Το κτίσμα βρίσκεται στην Ξάνθη στη συνοικία του Ασά, στη συμβολή των οδών Λεωφόρου Στρατού και Χρήστου Κοψιδά, στην ανατολική πλευρά της πόλης.
Το Μνημείο: Ο τεκκές περιβάλλεται από μικρό περίβολο και είναι σήμερα χαμένος μέσα στα σύγχρονα πολυόροφα κτήρια.
Πρόκειται για ένα τετράπλευρο λιθόκτιστο κεραμοσκεπές οικοδόμημα, στο οποίο εσωτερικά διαμορφώνεται οκταγωνικός θόλος που διακοσμείται με γεωμετρικά σχέδια και στη βάση του είναι προσαρμοσμένη απλή ξύλινη κορνίζα.
Στο κέντρο του κτίσματος, βρίσκεται ο τάφος του Χασίπ Μπαμπά, το ξύλινο φέρετρο του οποίου είναι καλυμμένο με πράσινο ύφασμα πάνω στο οποίο διακρίνεται ένα μεγάλο κομπολόγι. Στον τοίχο απέναντι από την είσοδο είναι τοποθετημένος ένας μικρός ξύλινος άμβωνας με επιγραφές, όπως: Allah, Ya Muhammed, Ya Ali, Ya Hasan, Ya Huseyin, ονόματα που συμβολίζουν την Μπεκτασική Πεντάδα. Στον τοίχο πάνω από τον άμβωνα είναι κρεμασμένα τα σύμβολα των μπεκτασίδων: τρία τσεκούρια, ένα μικρό οστέϊνο ραβδί, ένα κέρας και μια οστέϊνη ράβδος.
Στο υπέρθυρο της εισόδου του τεκκέ τοποθετείται η μαρμάρινη κτιτορική επιγραφή. Από την επιγραφή συμπεραίνεται ότι ο ιδρυτής ή ο ανακαινιστής του τεκκέ ονομαζόταν Χατζή Χασίπ Μπαμπά, τον οποίο βοήθησε στην προσπάθειά του αυτή ο Ιμπραχήμ Μπαμπά, το έτος 1883 (1300).
Στον αύλειο χώρο υπάρχουν τέσσερις μαρμάρινοι τάφοι: Ο τάφος των Ιμπραχήμ Μπαμπά, του κτίτορα του τεκκέ, που πέθανε το έτος 1893. Ενδιαφέρον παρουσιάζει η διακόσμηση της επιτύμβιας στήλης, στο επάνω μέρος της οποίας διακρίνεται ανάγλυφη δωδεκάπτυχη μίτρα (κιουλάχι), η οποία συμβολίζει τους δώδεκα ιμάμηδες, ένας λαξευμένος σχηματοποιημένος μανδύας, καθώς και ένα δωδεκάγωνο εγκόλπιο (teslı taşı). Δίπλα υπάρχει ο τάφος του προύχοντα της Ξάνθης, Χασίμ Μπέη, ιδιοκτήτη του τεκκέ (1340, 1921). Δύο ακόμη τάφοι υπάρχουν πίσω από το δεξιό τοίχο και ανήκουν στους ηγουμένους του τεκκέ, του Χατζή Σαλήμ Μπαμπά από το Κάδιρλι που πέθανε το έτος εγίρας 1320 (1902) και του Αρήφ Μπαμπά (Arif Baba) που πέθανε το έτος εγίρας 1320 (1902). Στους δύο αυτούς τάφους είναι χαραγμένη η τετράπτυχη μίτρα (ethemı taç), διακριτικό των εγγάμων Μπεκτασίδων αλλά και των γυναικών του τάγματος.
Βιβλιογραφία: Μ. KΙEL, Observations on the History of Northern Grecce during the Ottoman Rule – The Turkish Monuments of Komotini and Serres, Balkan Studies 12 (1971)• Ε. Χ. ΖΕΓΚΙΝΗΣ, Ο Μπεκτασισμός στη Δυτική Θράκη. Συμβολή στην ιστορία της διαδόσεως του Μουσουλμανισμού στον ελλαδικό χώρο, Θεσσαλονίκη 21996• N. ÇAM, Yunanistan’daki Türk eserleri, Turkish Monuments in Grecce, Ankara 2000• Β. ΜΙΡΜΙΡΟΓΛΟΥ, Οι Δερβίσσαι, Αθήνα 1940• Γ. ΧΡ. ΤΣΙΓΑΡΑΣ, Τεκκές Χασίπ Μπαμπά, στο: Θρησκευτικά Μνημεία στο Νομό Ξάνθης, επιμέλεια: Γεώργιος Χρ. Τσιγάρας, Ξάνθη 2005.