28.03.2006
Ναός Υπαπαντής του Χριστού Γενισέας
Το Μνημείο: Ο ναός είναι μια τρίκλιτη βασιλική που ανοικοδομήθηκε, σύμφωνα με την κτιτορική επιγραφή, στις 15 Μαρτίου 1835. Ο γυναικωνίτης είναι πειόσχημος και έχει τη μορφή εξώστη. Το τριόροφο και πυργoειδές κωδωνοστάσιο, που βρίσκεται στη βορειοδυτική γωνία του περιβόλου πιθανότατα ανοικοδομήθηκε στις αρχές του 20ου αιώνα. Στο Ιερό Βήμα υπάρχει μαρμάρινη και ενεπίγραφη καλυπτήρια πλάκα της Αγίας Τραπέζης.
Ξεχωρίζει η μεγάλων διαστάσεων εφέστια εικόνα της Υπαπαντής του Χριστού (1836), που βρίσκεται στο προσκυνητάριο του μεσαίου κλίτους, αφιέρωμα όλων των συναφίων της Γενισέας.
Στο απλό ξύλινο τέμπλο του ναού βρίσκονται αξιόλογες εικόνες, οι οποίες χρονολογούνται τον 19ο αιώνα. Παρουσιάζουν ενδιαφέρον από καλλιτεχνική –σχέσεις με το ¶γιον Όρος-, αλλά και από ιστορική άποψη, γιατί οι επιγραφές τους αποτελούν εικαστικές μαρτυρίες των εμπορικών σχέσεων της Γενισέας –εμπόριο καπνού- με την Αδριανούπολη και της παρουσίας Ηπειρωτών στην περιοχή. Ενδιαφέρον παρουσιάζει η μικρών διαστάσεων εικόνα των Τριών Ιεραρχών που βρίσκεται σήμερα στο χώρο του Ιερού Βήματος και χρονολογείται στο δεύτερο μισό του 17ου αιώνα.
Το τέμπλο είναι απλό και ξύλινο. Τα βημόθυρα έχουν γραπτή και γλυπτή διακόσμηση και στο επάνω μέρος σχηματίζεται ημικύκλιο στα άκρα του οποίου διακρίνονται κεφαλές φιδιών από τις οποίες εξέρχονται βαλστοί αμπέλου και τσαμπιά. Το συμπαγές τμήμα των θυροφύλλων αποτελείται από δύο διάχωρα. Στο επάνω διάχωρο τοποθετούνται σε εικονίδια που εγγεγραμμένα σε πλαίσια που στηρίζονται σε πολυέλικτο βλαστό και επιστέφονται από ανθοδοχείο, αριστερά ο αρχάγγελος Γαβριήλ και δεξιά η Παναγία από την παράσταση του Ευαγγελισμού.
Καλλιτεχνικό ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα αργυρά σκεύη του ναού, ένα ¶γιο Ποτήριο και ένας σταυρός Αγίας Τράπεζας και λιτανείας (1877).
Βιβλιογραφία: Γ. ΧΡ. ΤΣΙΓΑΡΑΣ, Ο ιερός ναός της Υπαπαντής του Χριστού Γενισέας, Διακονία, τεύχ. 27 (Ιούλιος-Αύγουστος-Σεπτέμβριος 2002)• Γ. ΧΡ. ΤΣΙΓΑΡΑΣ, Εκκλησίες της Ιεράς Μητροπόλεως Ξάνθης και Περιθεωρίου, Ξάνθη 2004• Γ. ΧΡ. ΤΣΙΓΑΡΑΣ, Ιερός Ναός Υπαπαντής του Χριστού Γενισέας, στο: Θρησκευτικά Μνημεία στο Νομό Ξάνθης, επιμέλεια: Γεώργιος Χρ. Τσιγάρας, Ξάνθη 2005• Ε. Α. ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΙΟΥ, ΄Ηδε κόνις. Νεώτερες θρακώες ελληνικές επιγραφές, Συμβολή Ι, Θεσσαλονίκη 2005.
|