03.12.2006
Ναός Ταξιαρχών Δράμας

Γεώργιος Τσιγάρας Πηγή: Ι.Π.Ε.Τ. © Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας – Θράκης

προεπισκόπηση εκτύπωσης

Θέση: Ο ναός βρίσκεται στο κέντρο της Δράμας στην οδό Βενιζέλου.

Το Μνημείο: Ο ναός είναι στη σημερινή του μορφή μια μονόχωρη ορθογώνια βασιλική με τρίπλευρη εξωτερικά και ημικυκλική εσωτερικά την κόγχη του Ιερού Βήματος. Η στέγη του ναού είναι ξύλινη και δίρριχτη. Ο μελετητής του μνημείου υποθέτει ότι στην αρχική του μορφή ο ναός θα πρέπει να ήταν τρίκλιτος και θα καλυπτόταν από ημικυλινδρική καμάρα, όπως μπορεί να συμπεράνει κανείς από το σχετικά μεγάλο πάχος των τοίχων και από την εξέλιξη του εικονογραφικού προγράμματος.
Διακρίνονται τέσσερις οικοδομικές φάσεις στην ιστορία του μνημείου: Στην πρώτη φάση που τοποθετείται στην παλαιολόγεια περίοδο, ο μονόχωρος ναός συνδέεται ανατολικά με κλίμακα ανόδου στο φρούριο και είναι καμαροσκεπής. Στη δεύτερη φάση (1861-1892) ανακατασκευάζονται ο βόρειος και ο δυτικός τοίχος, η στέγη γίνεται δίρριχτη και καταργείται η νότια είσοδος. Στην Τρίτη φάση ο ναός περιβάλλεται με περίστωο και η είσοδος στο ναό γίνεται από τα βορειοανατολικά. Στην τέταρτη φάση κατεδαφίζεται το περίστωο και διαμορφώνεται ο χώρος γύρω από το ναό.
Το αρχικό τέμπλο ήταν μαρμάρινο, όπως μπορεί να συμπεράνει κανείς από τα μαρμάρινα μέλη που έχουν βρεθεί στο καμαροσκέπαστο οστεοφυλάκιο, κάτω από το υπερυψωμένο δάπεδο του περιστώου και την νότια εξωτερική πλευρά και από τα εντοιχισμένα κομμάτια στο ναό.
Στο εσωτερικό του έχουν σωθεί τοιχογραφίες που χρονολογούνται στην παλαιολόγεια περίοδο, στις πρώτες δεκαετίες του 14ου αιώνα. Στο Ιερό Βήμα σώζονται οι ιεράρχες Ιωάννης Χρυσόστομος και Γρηγόριος Θεολόγος. Στο νότιο τοίχο κοντά στο Ιερό Βήμα υπάρχει η παράσταση του Μυστικού Δείπνου, ακολουθούν ο Νιπτήρας και η Προσευχή στη Γεσθημανή και δύο Αρχάγγελοι. Στις παραστάδες της νότιας αρχικής εισόδου διακρίνονται οι στυλίτες άγιοι Συμεών και Αλύπιος.

Βιβλιογραφία: L. HEUZEY-DAUMET, Mission archeologique de Macèdoine, Paris 1876• Ν. ΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ, Η εν Κωνσταντινουπόλει Επιθεώρησις του Νεολόγου, 26, Κωνσταντινούπολις 1892• Μ. Γ. ΔΗΜΤΣΑΣ, Η Μακεδονία εν λίθοις φθεγγομένοις και μνημείοις σωζομένοις, Θεσσαλονίκη 1896• Χ. ΠΕΝΝΑΣ, Ταξιάρχες Δράμας, Η Δράμα και η περιοχή της, Ιστορία και Πολιτισμός, Πρακτικά Επιστημονικής Συνάντησης, Δράμα 24-25 Νοεμβρίου 1989, Δράμα 1996.