Οδηγός Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης

ΧΛΩΡΙΔΑ
Τα τοπία που συναντούμε στη βόρεια και νότια πλευρά της Σαμοθράκης παρουσιάζουν μια εντυπωσιακή διαφορά, που χαρίζει στο νησί σημαντική και μοναδική οικολογική αξία. Στη νότια πλευρά κυριαρχούν οι γυμνές πλαγιές του βουνού, οι αραιοί θαμνότοποι, οι ελαιώνες και τα σιταροχώραφα. Στη βόρεια αντίθετα, δεσπόζουν οι καταπράσινες πλαγιές, τα δάση με τις βελανιδιές, τα παραποτάμια δάση με τα πλατάνια και τα σκλήθρα, οι πυκνοί θαμνότοποι που φθάνουν ως τις ακτές και τα εντυπωσιακά ρέματα με τους καταρράκτες. Η ενδημικότητα πολλών φυτών αυξάνει τη σπουδαιότητα της Σαμοθρακήτικης φύσης.

Οι θαμνότοποι με αείφυλλα σκληρόφυλλα πλατύφυλλα είδη καταλαμβάνουν την μεγαλύτερη έκταση του νησιού. Χαρακτηρίζονται από την μεγάλη πυκνότητα των θάμνων στις βόρειες εκθέσεις που τους καθιστά πολλές φορές αδιαπέραστους σε αντίθεση με την αραιή εμφάνιση των θάμνων στις νότιες εκθέσεις. Κυριότερα είδη είναι η Κουμαριά (Arbutus unedo), το Φυλλίκι (Phillyrea latifolia), η Μυρτιά (Myrtus communis) κλπ.
Τα εναπομείναντα δρυοδάση εμφανίζονται στη βορινή πλευρά και αποτελούν ένα δείγμα των εκτεταμένων αιωνόβιων βελανιδιών που καταλάμβαναν την μεγαλύτερη έκταση του νησιού. Κυριαρχούν τα είδη Quercus frainetto, Quercus pubescens και Quercus dalechampii.
Η ρεματική βλάστηση είναι πλούσια και δημιουργεί μια ζώνη ξεχωριστού ενδιαφέροντος και φυσικής ομορφιάς για το νησί. Αιωνόβια δένδρα στηρίζουν με τις ρίζες τους τα βραχώδη πρανή των ρεμάτων και συγκρατούν τις πέτρες που μεταφέρουν οι ορμητικοί χείμαρροι. Πλάτανοι (Platanus orientalis), σκλήθρα (Alnus glutinosa) και καστανιές (Castanea sativa) δημιουργούν με τη σκιά τους κρυφούς παράδεισους που μόνον πλησιάζοντας γίνονται αντιληπτοί. Η ρεματική βλάστηση αναπτύσσεται στη κοίτη των ρεμάτων και ελάχιστα εξαπλώνεται εκατέρωθεν της κοίτης, όπου το έδαφος καταλαμβάνεται από τους αείφυλλους θάμνους. Ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της Σαμοθράκης αποτελούν τα πλατάνια και τα σκλήθρα που αναπτύσσονται έως και τις εκβολές των ρεμάτων στη θάλασσα, βρίσκοντας με τις ρίζες τους κάποιες φλέβες γλυκού νερού.
Ιδιαίτερο οικολογικό και βοτανολογικό ενδιαφέρον παρουσιάζει η ύπαρξη ειδών, όπως ο Ίταμος (Taxus baccata) που σπάνια εμφανίζεται στα νησιά. Επίσης, υπεραιωνόβιοι θάμνοι από Αγριοκυπάρισσα (Juniperus excelsa) και Βουνοκυπάρισσα (Juniperus foetidissima) εμφανίζονται διάσπαρτοι σε διάφορα υψόμετρα (100- 900 μ.)
Φυσικό πευκοδάσος έχει εντοπιστεί στην περιοχή των Κήπων και τεχνητό πευκοδάσος αποτελεί το προστατευτικό δάσος γύρω από την Χώρα Σαμοθράκης.
Η υποαλπική ζώνη εκτείνεται από τα 1100-1600 μ. και παραμένει χιονοσκεπής αρκετούς μήνες το χρόνο (4-5 μήνες). Σε αυτή τη ζώνη, εμφανίζονται σποραδικοί θάμνοι είτε ψηλοί που έχουν «σωθεί» από την βοσκή, όπως μοναχικά κέδρα, βουνοκυπάρισσα και ίταμοι, είτε χαμηλοί, έρποντες που έχουν αναπτύξει ένα ισχυρό, ακανθώδες περίβλημα για να προστατεύσουν τα φύλλα και τα άνθη τους από την βοσκή. Σε αυτή τη ζώνη απαντώνται και πολλά ενδημικά και σπάνια αγριολούλουδα.