25/02/2008
Μονή της Παναγίας Πορταΐτισσας Κορνοφωλιάς

Γεώργιος Τσιγάρας Πηγή: Ι.Π.Ε.Τ. © Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας – Θράκης

προεπισκόπηση εκτύπωσης

Θέση: Η μονή βρίσκεται βόρεια της Αλεξανδρουπόλεως, ένα χιλιόμετρο δυτικά της Κορνοφωλιάς.
Ιστορία: Οι ιστορία της μονής δεν είναι γνωστή. Η τοπική παράδοση τοποθετεί την ίδρυσή της γύρω στα τέλη του 16ου αιώνα. Πιθανολογείται ότι στα μέσα του 18ου αιώνα η μονή μετατράπηκε σε μετόχι της Μονής ιβήρων του Αγίου Όρους, οπότε και μεταφέρθηκε στην Κορνοφωλιά αντίγραφο της θαυματουργής εικόνας της Παναγίας της Πορταΐτισσας, καθώς και το λείψανο από το δεξί πόδι του αγίου Χαραλάμπους.
Η παρουσία των δύο αυτών κειμηλίων και η πνευματική ακτινοβολία της Μονής Ιβήρων, κατέστησαν τη μονή από τα χρόνια της τουρκοκρατίας θρησκευτικό κέντρο του Έβρου. Μαρτυρείται ότι στη Μονή της Κορνοφωλιάς λειτουργούσε «Κρυφό Σχολειό», και ότι η Μονή ήταν το κέντρο ανταρτικών ομάδων που δρούσαν κατά των Οθωμανών. Το 1912 Τούρκοι σκότωσαν τον ηγούμενο της μονής Πορφύριο, για τον λόγο ότι κάλυπτε τους χριστιανούς αντάρτες.
Η μονή πανηγυρίζει στις 23 Αυγούστου, εορτή της αποδόσεως της Κοιμήσεως της Θεοτόκου. Από το 1980, λειτουργεί ως γυναικεία.
Το Μνημείο: Το καθολικό είναι μια τρίκλιτη, θολωτή και κεραμοσκεπής βασιλική, που ανοικοδομήθηκε στα θεμέλια παλαιότερου ναού. Εξωτερικά διακρίνονται λιθανάγλυφοι δράκοντες και το δένδρο της ζωής, προφανώς έργα των μαστόρων που δούλεψαν για την ανοικοδόμησή του. Στη νοτιοανατολική γωνία του διακρίνεται εντοιχισμένο γυάλινο διακοσμητικό πιάτο με εντυπωσιακό σταυρό.
Εντυπωσιάζει το ξυλόγλυπτο κιβώριο της Αγίας Τραπέζης, που χρονολογείται τον 17ο αιώνα και πιθανώς προέρχεται από τη μονή Ιβήρων. Η Αγία Τράπεζα είναι μαρμάρινη και καλυπτήρια πλάκα της φέρει επιγραφή με τα ονόματα πιστών, προφανώς των κτιτόρων. Το ξυλόγλυπτο τέμπλο (1865) διατηρείται σε πολύ καλή κατάσταση, κατασκευάστηκε από τον Μαδυτινό ταλλιαδόρο Σταμάτιο και φέρει παραστάσεις από την Παλαιά και Καινή Διαθήκη. Οι εικόνες του αρχαγγέλου Μιχαήλ και του προφήτη Ηλία είναι κειμήλια Ελλήνων προσφύγων από τη σημερινή νότια Βουλγαρία.
Στη μονή φυλάσσονται λείψανα των αγίων Τρύφωνος, Παντελεήμονος, Προκοπίου, Ιακώβου του Αδελφοθέου, Χαραλάμπους και Νεκταρίου.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ: Κ. Γ. ΚΟΥΡΤΙΔΗΣ, Κορνοφωλέα και η Μονή Κορνοφωλέας, Θρακικά 13 (1940)· Ν. Δ. ΔΙΔΑΣΚΑΛΟΥ, Το Μοναστήρι της Κορνοφωλιάς, Θρακικά 40 (1966).