Οδηγός Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης

Η αρχαία παράδοση, από τον Όμηρο και εξής θέλει τον Άρη να κατάγεται από τη Θράκη. Ο Όμηρος βάζει τον Άρη να κατοικεί στη Θράκη, ενώ ο Ηρόδοτος αναφέρει πως οι Θράκες λάτρευαν τρεις θεότητες, τον Άρη, τον Διόνυσο και την Άρτεμη. Οι Θράκες, γνωστοί για τη βαρβαρότητα και το φιλοπόλεμο χαρακτήρα τους λάτρευαν τον άγριο θεό των μαχών με ιδιαίτερες τιμές, αλλά και τους εξίσου σκληρούς και βάρβαρους απογόνους του, τον Τηρέα, τον Λυκούργο και το Διομήδη.

Ο Διομήδης ήταν γιος του Άρη και της Κυρήνης και αδερφός του Κύκνου. Βασίλευε σε έναν θρακικό λαό, γνωστό για την αγριότητα και τον πολεμοχαρή χαρακτήρα του, τους Βίστονες, οι οποίοι ζούσαν γύρω από μια λίμνη, τη Βιστωνίδα. Ο Διομήδης ήταν φημισμένος για τα τέσσερα, θηλυκά, εξαιρετικά άγρια και σαρκοβόρα άλογά του, τα οποία τα τάιζε με τους ξένους και ανυποψίαστους ταξιδιώτες που έφταναν στο βασίλειό του ή με τους υπηκόους που ήθελε να τιμωρήσει. Εξαιτίας της αγριότητας και επικινδυνότητας των αλόγων ο Διομήδης τα είχε δέσει με χοντρές, σιδερένιες αλυσίδες, ενώ γύρω από το στάβλο τους είχε τοποθετήσει ισχυρή φρουρά από βαριά οπλισμένους άνδρες για τη φύλαξή τους.

Ο όγδοος άθλος του Ηρακλή ήταν να παραδώσει αυτά τα σαρκοβόρα άλογα ζωντανά στον Ευρυσθέα. Κατά την παραλλαγή του μύθου που αναφέρει ο Απολλόδωρος, πριν ξεκινήσει για το μεγάλο αυτό εγχείρημα ο Ηρακλής αρμάτωσε ένα πλοίο και κάλεσε σε βοήθεια πολλούς γνωστούς ήρωες. Την πρόσκληση αποδέχτηκαν πολλοί γενναίοι άνδρες, ανάμεσα στους οποίους και ο καρδιακός φίλος του Ηρακλή, ο Άβδηρος, γιος του Ήρεμου και της Θρονίας από τον Οπούντα της Λοκρίδας. Μετά από πολλές μέρες ταξίδι, ο Ηρακλής και η συνοδεία του έφτασαν στη Θάσο και από εκεί πέρασαν στην αντίπερα ακτή. Όταν έφτασαν στο παλάτι του Διομήδη και στους στάβλους, όπου βρίσκονταν τα άλογα, ο Ηρακλής σκότωσε όλους τους φρουρούς, άρπαξε τα άλογα και τα μετέφερε στην παραλία, κοντά στο πλοίο και έθεσε ως φρουρό τον Άβδηρο. Ο Διομήδης, όμως που αντιλήφθηκε τη θανάτωση της φρουράς και την κλοπή των αλόγων του, κάλεσε τους Βίστονες να καταδιώξουν τους εισβολείς. Στην άγρια συμπλοκή που ακολούθησε ο Ηρακλής σκότωσε το Διομήδη με το ρόπαλό του και πολλούς από τους άντρες του. Οι Βίστονες μετά το θάνατο του βασιλιά τους υποχώρησαν και τράπηκαν σε φυγή. Ο Ηρακλής επέστρεψε στην παραλία και στο καράβι του για να αντικρίσει ένα φρικτό θέαμα. Τα άλογα είχαν κατασπαράξει τον Άβδηρο. Ο Ηρακλής έθαψε με πόνο τον φίλο του και ίδρυσε στο σημείο όπου άφησε την τελευταία του πνοή μια πόλη, τα Άβδηρα, στην οποία όρισε να γίνονται κάθε χρόνο αγώνες προς τιμήν του.

Ο Ηρακλής παρέδωσε τα άλογα στον Ευρυσθέα, ο οποίος, όμως, τα άφησε ελεύθερα. Σύμφωνα με το μύθο, τα άλογα αφού περιπλανήθηκαν έφτασαν στον Όλυμπο, όπου τα κατασπάραξαν άλλα άγρια θηρία.

Ο μύθος έχει πολλές παραλλαγές, κάποιες από τις οποίες παραδίδουν πως ο Ηρακλής δεν παρέδωσε τα άλογα στον Ευρυσθέα, γιατί τα θανάτωσε, ή πως τα άλογα εξημερώθηκαν και οι απόγονοί τους έφτασαν έως τα χρόνια του Μεγάλου Αλεξάνδρου.

Βιβλιογραφία:

Ελλάς-Ανατολική Μακεδονία-Θράκη, (1992). Γενική Γραμματεία Περιφέρειας Ανατ. Μακεδονίας – Θράκης.

Κακριδής Ι., (1986). Ελληνική Μυθολογία, Τόμος 3, Οι Ήρωες, Εκδοτική Αθηνών, σελ. 292-293.

Κακριδής Ι., (1986). Ελληνική Μυθολογία, Τόμος 4, Ηρακλής-Πανελλήνιες εκστρατείες, Εκδοτική Αθηνών, σελ. 48-50.

Ξάνθη, Τουριστικός οδηγός του Νομού, (2002). Έκδοση Νομαρχίας Ξάνθης, σελ. 12.

Παυλοπούλου Α., (1994). Μύθος και λατρεία ηρώων οικιστών στις ελληνικές αποικίες της Θράκης, στο Θράκη, Γενική Γραμματεία Περιφέρειας Ανατ. Μακεδονίας – Θράκης, σελ. 128.

Σερβή Κ. (2000). Ελληνική Μυθολογία, Εκδοτική Αθηνών, σελ. 46, 74-75.

Τριαντάφυλλος Δ., (1994). Αρχαία Θράκη, στο Θράκη, Γενική Γραμματεία Περιφέρειας Ανατ. Μακεδονίας – Θράκης, σελ. 50.

Τσιαφάκη Δ., (1998). Η Θράκη στην Αττική Εικονογραφία του 5ου αι. π.Χ. Προσεγγίσεις στις σχέσεις Αθήνας και Θράκης, σελ. 198-200.

Simon E. (1996). Οι Θεοί των Αρχαίων Ελλήνων, ελλ. μτφ. Πινγιάτογλου Σ., University Studio Press, σελ. 33, 49, 181, 184-184, 237.